Chcesz zaprosić swoją społeczność na kawę, ale nie wiesz, co na to skarbówka? Bez obaw! Z tego krótkiego poradnika dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o podatku od darowizn i rozliczaniu kaw, które otrzymujesz od swojej społeczności.
Tekst powstał we współpracy z Anną Rudkowską, współzałożycielką biznesowo-księgowej platformy dla twórców internetowych e-tworca.pl
Wsparcie od fanów to darowizna
Wirtualna kawa, którą za pośrednictwem buycoffee.to stawiają Ci Twoi fani, z formalnego punktu widzenia jest traktowana jak darowizna – czyli dobrowolna i pozbawiona wzajemności wpłata na rzecz innej osoby lub organizacji. W zdecydowanej większości przypadków w takich sytuacjach Twórcy występują jako osoby fizyczne lub osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, co pozwala rozliczyć się z otrzymanych pieniędzy na zasadach dotyczących darowizn. Twórcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą rozliczają się z darowizn tak samo, jak osoby fizyczne – w sposób opisany w tym artykule.
Darowizny co prawda podlegają opodatkowaniu, ale warto wiedzieć, że odbywa się to na bardzo korzystnych warunkach! Nie każdą darowiznę trzeba od razu zgłaszać do urzędu skarbowego i opłacać od niej podatek – a wszystko dzięki tzw. kwocie wolnej od podatku. Oznacza ona, że formalności związanych ze zgłaszaniem darowizny do urzędu i opłacaniem podatku trzeba dopełnić dopiero w przypadku, jeśli łączne wpłaty od któregoś z darczyńców w okresie bieżącego roku i 5 poprzednich lat kalendarzowych przekroczyły wysokość kwoty wolnej od podatku. Zwróć uwagę na to, że kwota wolna od podatku obowiązuje dla każdego z Twoich Wspierających z osobna!
Kwota wolna od podatku od spadków i darowizn
To, ile wynosi kwota wolna od podatku, zależy od pokrewieństwa między osobą obdarowaną, czyli Twórcą, a darczyńcą, czyli Wspierającym. Wyróżniamy 3 grupy podatkowe:
Grupa I obejmuje najbliższą rodzinę (m.in. małżonków, dzieci, rodziców, rodzeństwo, dziadków) – w tej grupie kwota wolna wynosi 36120 zł;
Grupa II obejmuje dalszą rodzinę (m.in. wujków, ciotki, kuzynostwo) – kwota wolna wynosi tu 27090 zł;
Grupa III obejmuje najdalszą rodzinę i wszystkie pozostałe, niespokrewnione osoby – w tej grupie kwota wolna od podatku wynosi 5733 zł.
Model pojedynczych darowizn przyjęty w buycoffee.to, gdzie wpłaty od darczyńców zwykle są jednorazowe, a nie cykliczne, i najczęściej nie są wyższe niż kilkadziesiąt lub kilkaset złotych, sprawia, że szanse na przekroczenie kwoty wolnej od podatku przez któregokolwiek z Twoich Wspierających są bardzo niewielkie. W praktyce najczęściej w ogóle nie będzie Cię dotyczyć obowiązek zgłaszania darowizny do urzędu ani zapłaty podatku!
Warto jednak monitorować otrzymywane wpłaty – zwłaszcza, jeśli masz naprawdę wiernych i hojnych fanów, którzy często stawiają Ci kawę.
Jak monitorować limit darowizn? Praktyczne wskazówki
Kluczową rzeczą jest to, jak liczyć limit czasowy – bo choć w wielu opracowaniach na temat darowizn przeczytasz o 5 latach, to tak naprawdę okres, który trzeba przeanalizować, obejmuje obecny rok + 5 poprzednich lat kalendarzowych. W praktyce oznacza to, że jeśli ktoś postawi Ci wirtualną kawę 12 grudnia 2023 roku, musisz przeanalizować cały okres od tej daty aż do 1 stycznia 2018 roku – i sprawdzić, czy w tym czasie łączne wpłaty od tej osoby nie przekroczyły kwoty wolnej. Z początkiem każdego kolejnego roku okienko czasowe, które trzeba analizować, się przesuwa – w 2024 roku będzie trzeba brać pod uwagę okres od 1 stycznia 2019 roku.
Zwróć też uwagę, że sumując darowizny od poszczególnych darczyńców, trzeba uwzględnić całą wpłaconą przez nich kwotę, a nie tylko środki, którymi realnie dysponujesz do wypłaty. Nie odejmuj więc kosztów prowizji czy obsługi transakcji – zawsze liczy się całkowita kwota, jaką ktoś zdecydował się Ci przekazać.
Dobrym pomysłem jest stworzenie sobie pliku w Excelu, w którym regularnie będziesz notować i podliczać wpłaty od swoich Wspierających. Zapisuj sobie w nim daty wpłat, kwoty, dane darczyńców i sumuj darowizny od każdej osoby. Możesz się przy tym posiłkować listą Wspierających z Twojego konta na buycoffee.to (znajdziesz ją w zakładce Statystyki). W ten sposób będziesz mieć pewność, czy wszyscy Twoi Wspierający nadal mieszczą się w limicie, dodatkowo udokumentujesz wpłaty na wypadek, gdyby urząd skarbowy kiedyś chciał się im przyjrzeć, a także będziesz mieć lepszy wgląd w to, ile pieniędzy otrzymujesz w każdym miesiącu!
Jak zgłosić darowiznę?
Gdyby okazało się, że ktoś z Twoich Wspierających przekroczy kwotę wolną, będzie trzeba zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego – masz na to miesiąc od daty otrzymania tej wpłaty, która spowodowała przekroczenie. Pamiętaj, że przez otrzymanie darowizny rozumiany jest moment wpłynięcia wpłaty na Twoje konto buycoffee.to, a nie dzień, w którym wypłacasz z niego środki!
Darowiznę należy zgłosić do swojego urzędu skarbowego. Formalnie zrobisz to przy użyciu druku SD-3 służącego do złożenia zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych od osób z III grupy podatkowej. Można to zrobić:
elektronicznie w aplikacji e-Deklaracje;
papierowo w urzędzie skarbowym – właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania;
wysyłając wypełniony druk pocztą.
Przygotuj sobie także dodatkowe dokumenty:
historię otrzymanych wpłat z buycoffee.to (oraz ewentualnie potwierdzenia przelewów lub zestawienia z innych platform);
zestawienie (np. w Excelu), z którego wynika, że dana osoba przekroczyła kwotę wolną od podatku oraz kiedy to nastąpiło.
Potwierdzenia wpłat i swoje zestawienie możesz dołączyć do zgłoszenia darowizny lub dostarczyć je później na wezwanie urzędu – najlepiej skontaktować się wcześniej z działem zajmującym się darowiznami w Twoim urzędzie skarbowym i ustalić, jaka kolejność jest preferowana. Właściwy numer telefonu znajdziesz na stronie swojego urzędu w zakładce Telefony.
Po zgłoszeniu darowizny trzeba poczekać, aż urząd wyda w Twojej sprawie decyzję o wysokości podatku do zapłaty – po jej otrzymaniu będziesz mieć 14 dni, by wpłacić odpowiednią kwotę na konto właściwego urzędu skarbowego. Możesz również opłacić podatek za pośrednictwem portalu e-Urząd Skarbowy.
Podatek od darowizn
Wysokość podatku do zapłaty jest zależna od tego, do której grupy podatkowej należy darczyńca, oraz od progu, w jakim mieści się zgłaszana darowizna.
Wysokość podatku do zapłaty można zaprognozować przy pomocy dostępnych w internecie kalkulatorów podatku od spadków i darowizn. Zwróć uwagę na ich aktualność – obecne przepisy w sprawie kwoty wolnej obowiązują od 1 lipca 2023 roku. W kalkulatorze należy podać łączną wartość darowizny i określić właściwą grupę podatkową.
Darowizna vs inne sposoby monetyzacji
W porównaniu z innymi sposobami zarabiania w sieci, z jakich korzystają Twórcy, darowizny są bardzo korzystne – zarówno finansowo, jak i pod względem praktycznym. W przypadku sprzedaży własnego produktu, zarabiania na reklamach czy współprac ze sponsorami rozliczeniu podlegają wszystkie transakcje, a nie tylko te po przekroczeniu kwoty wolnej.
Podziękowania za wpłatę, czyli darowizna vs sprzedaż
Kiedy dostajesz od kogoś prezent, wypada podziękować! Buycoffee.to umożliwia wysyłanie Wspierającym spersonalizowanych maili z podziękowaniem. Ale wielu Twórców idzie jeszcze o krok dalej i decyduje się na dodatkowe formy podziękowania, np. udzielenie dostępu do zamkniętej grupy albo newslettera dla Wspierających, wysyłkę e-booków, niepublikowanych nigdzie indziej filmów czy innych benefitów. Warto jednak dobrze przemyśleć, jak chcesz dziękować swoim darczyńcom – bo może to mieć wpływ na podatki!
Darowizna z definicji powinna być pozbawiona wzajemności. Kiedy mamy do czynienia z wymianą pieniężnej wpłaty na jakiś przedmiot albo usługę, to zachodzi już wzajemność i sytuacja zaczyna przypominać raczej sprzedaż niż darowiznę. A to ma swoje konsekwencje, bo sprzedaż rozlicza się zupełnie inaczej! Darowiznę z powodzeniem rozliczysz jako prywatna osoba, a regularną sprzedaż należy rozliczać w ramach działalności gospodarczej lub ewentualnie działalności nierejestrowanej – i opodatkowaniu podlega wtedy każda transakcja, a nie jak w przypadku darowizn, dopiero te, które przekroczą kwotę wolną od podatku.
Zwróć na to uwagę, kiedy zapraszasz swoich odbiorców na kawę! Mów o wspieraniu Twojej twórczości, dorzuceniu się do realizacji kolejnego ambitnego odcinka albo odwdzięczeniu się drobną wpłatą, jeśli Twój tekst na blogu kogoś poruszył – a raczej unikaj szczegółowego opisywania tego, co ktoś dostanie w zamian za wpłatę. Jeśli planujesz odwdzięczać się za wpłaty na przykład niewielkim e-bookiem, nie opisuj dokładnie, ile ma stron, jaka wiedza się w nim znajduje, o czym są kolejne rozdziały, bo to już przypomina mówienie o produkcie. Zamiast tego możesz nieco bardziej tajemniczo wspomnieć, że każda osoba, która postawi Ci kawę za więcej niż 50 zł, otrzyma od Ciebie upominek. Lepiej miło zaskoczyć Wspierających niespodzianką, niż podpaść skarbówce!
Podsumowanie, czyli najczęstsze błędy w rozliczaniu darowizn
Dokumentowanie i rozliczanie darowizn nie jest trudne – a największym błędem popełnianym przez Twórców jest to, że… w ogóle o rozliczeniach nie myślą i nie monitorują na bieżąco, czy wpłat od któregoś ze Wspierających nie trzeba przypadkiem zgłosić do urzędu skarbowego. Jeśli Ty to robisz, to już połowa sukcesu!
Druga połowa też jest w zasięgu Twojej ręki, jeśli będziesz pamiętać o kilku ważnych kwestiach:
Zbieraj potrzebne dane – do poprawnego rozliczenia darowizny potrzebujesz minimum imienia i nazwiska darczyńcy oraz adresu mailowego;
Bierz pod uwagę całą wysokość wpłaty – nie odliczaj prowizji ani opłat!
Jeśli korzystasz z kilku platform, sprawdzaj, czy Twoi darczyńcy nie wpłacają Ci pieniędzy różnymi drogami – trzeba sumować wszystkie ich wpłaty!
Uważaj na różnicę między darowizną i sprzedażą – zadbaj o to, by podziękowanie dla Wspierających było raczej symboliczne;
Analizuj poprawny okres – kiedy otrzymujesz darowiznę, przeanalizuj wstecz bieżący rok i 5 poprzednich lat kalendarzowych, by sprawdzić, czy łączne wpłaty od tego darczyńcy nie przekraczają kwoty wolnej.
Chcesz zgłębić temat? Zajrzyj do przepisów dotyczących darowizn:
Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz. U. z 2023 r. poz. 1226).
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych
Porady zawarte w tym artykule dotyczą rozliczenia darowizn przez osoby fizyczne i osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Jeśli korzystasz z buycoffee.to w imieniu spółki, fundacji, stowarzyszenia lub innej instytucji, skonsultuj kwestię indywidualnych rozliczeń z doradcą podatkowym.
Anna Rudkowska – księgowa specjalizująca się w obsłudze biznesów prowadzonych przez influencerów, współzałożycielka platformy e-tworca.pl – pierwszego w Polsce kompleksowego źródła wiedzy o zarabianiu w sieci dla twórców internetowych.